Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesiyle, İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait “İTaksi” uygulaması çerçevesinde taksiler ses ve görüntü kaydı almaya başlayacak.
Emniyet Genel Müdürlüğü taksilerle ilgili genelge yayımladı. Buna göre, İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait ‘İTaksi’ uygulaması ile taksiler ses ve görüntü kaydı almaya başlayacak. Uygulamaya ağustos ayı itibariyle geçilecek. 17 bin 395 taksinin bulunduğu İstanbul’da, belediyenin “Bitaksi” ve “Uber” gibi uygulamalara rakip olarak tanıttığı İTaksi’nin güvenlik önlemi özel hayata ilişkin hukuksal bir tartışmayı da beraberinde getirdi.
“Özel hayatla ilgisi yok”
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Yahya Uğur, karara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Uğur, “İTaksi uygulaması sadece kameradan ibaret değil. Kamera İTaksi uygulamasına daha sonra ilave edilen bir faktör oldu. İTaksi artık müşterilerin akıllı telefonlarla taksileri rezerve yaptırabildikleri ve taksiyi kapının önüne kadar çağırabilmelerini sağlayan bir sistem. Kamera, ‘özel hayatın gizliliğini ihlal ediliyor’ deniliyor. Taksinin içi kamusal alandır. Özel hayatla alakası yoktur. Ayrıca acil durumlar dışında bu kameraları hiç kimse izlemeyecek. Kameralar sadece kayıt yapacak. Bir şikayete konu olduğunda bu görüntüler savcılar tarafından incelenecek. Bunun hiçbir şekilde kimsenin davranışlarını değiştirmesine gerek yok. Takside yine istediği gibi rahat edebilirler” dedi.
“Şoför, kayıtları izleyemeyecek”
İstanbul Büyükşehir Belediyesi de konuya ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada, kameraların kriptolu kayıt yaptığını ve şoför tarafından görüntülere erişilmediği belirtildi. Açıklamada, “16.02.2017 tarihli Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesi ile; başta terör olayları olmak üzere, adli olayların araştırılması, delillere ve faillerine ilişkin bilgilere hızla ulaşılması amacıyla, şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan taksi, minibüs ve otobüs cinsi taşıtlarda en az yedi gün süreyle kayıt yapabilen ön dış ve iç kamera ile kayıt cihazının bulundurulması ve aktif halde tutulmaları görevi büyükşehir belediyelerine verilmiştir.”
İstanbul Barosu yargıya taşıdı
Öte yandan İstanbul Barosu, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün, taksilerde kamera kaydının yapılmasını zorunlu kılan genelgesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dün Ankara İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Bu uygulamanın istismara açık, anayasanın özel hayatın gizliliği ilkesine ve hukuka aykırı olduğu savunuldu.
İstanbul Barosu Başkanlığı adına Avukat Atilla Özen tarafından açılan davanın dilekçesinde, İstanbul’da faaliyette bulunan kimi taksilerde ses ve görüntülerin kayda alındığının görüldüğü ifade edildi. Dilekçede, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 16 Şubat 2017 tarih ve 35662 sayılı yazısı uyarınca bu uygulamanın başlatıldığının internet araştırması ile öğrenildiği vurgulandı.
“İnsan hakları sözleşmesine aykırı”
Uygulamanın, Anayasa, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, BM Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na aykırı olduğu savunuldu. Dilekçede, özetle şöyle denildi:
“Gerek kamusal, gerekse özel alanda, kişisel veri olan bireylerin ses ve görüntülerinin kaydı, özel hayatın gizliliğini ihlal etmektedir. Taksilerde genelde siyasi düşünce açıklamaları yapılabilmektedir. Bu nedenle bu verilerin alınması, istismara açık bir durum yaratabilecektir. Genelgede 7 gün, taksiciler odası başkanının, 30 gün verilerin kaydının tutulacağı açıklamasından da anlaşıldığı üzere, bu kayıtların ne kadar süre ile hangi amaçla ve hangi durumlarda kullanılabileceğine ilişkin hukuki belirlilik de bulunmamaktadır. Genelge yayınlanmamış, kamunun denetimine ve tartışmasına sunulmamıştır. Toplumun bütününü ilgilendiren böylesi önemli bir konuda hukuki açıklık sağlanmamıştır.”