Mardin merkeze 30 kilometre mesafede bulunan Dara Antik Kenti içerisindeki 1400 yıllık galeri mezarlık yapılan çalışmaların ardından ziyarete açıldı.
Dara Antik Kenti’nde yapılan kazılarda, nekropol alanının uzun dönemler kullanıma tabi tutulduğu, çeşitli dönemlerde farklı kültür ve inançlara ait gömüler yapıldığı anlaşılmıştı. 2010 yılında galeri mezarda yapılan kazılar sırasında, mezarın alt katında yüzlerce insana ait mezar açığa çıkarılmıştı. Bu mezarların kutsal kitaplarda ruhlara nefes verilmesi ve yeniden dirilişin canlandırıldığı, ‘Ezekiel-Ölüleri Dirilten Peygamber’ ile ilişkilendirildiği belirlenmişti. Ayrıca bu insanların yeniden dirileceklerine inandıkları gün için bu mezarda toplandıkları tespit edilmişti. M.S. 6. yüzyılda oluşturulan bu alanın Hıristiyanlık inancındaki, yeniden diriliş ayinleri için Romalılar tarafından inşa edildiği, toplu bir mezarlık alanı olduğu ve dünyada başka örneğinin olmadığı anlaşıldığından, buluntuların insitü olarak korunmasına karar verilmişti.
85 bin TL harcandı
Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA) doğrudan 85 bin lira denekle restorasyonu yapılan Dara Antik Kenti içindeki Galeri Mezarın, rahat ve uygun koşullarda ziyaret edebilmesi için girişi cam cephe ile kapatıldı. Ziyaretçiler için yürüyüş platformu oluşturuldu. Galeri mezar, avlusunda yürütülen kazı çalışmaları ve alt katında yapılan restorasyon çalışmaları tamamlanarak ziyarete açıldı.
“Mezara kandil yapmışlar”
Dara Antik Kenti’nde düzenlenen açılışa, Mardin Valisi Mustafa Yaman, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu ve çok sayıda davetli katıldı. Galeri mezar hakkında Vali Mustafa Yaman’a bilgi veren Kültür ve Turizm İl Müdürü Alaaddin Aydın, “Burası 6 ve 7’inci yüzyıllarda kullanılmış bir mezarlık alanı. Yeniden dirileceklerine inanan insanların kemikleri var. Yapılan kazı çalışmasıyla çok sayıda insanın kemikleri ortaya çıkarıldı. Kutsal kitaplarda bahsedilen Ezekiel Peygamberin ruhlara nefes vermesi ve yeniden diriliş mucizesinin kapı girişinde işlendiği galeri mezar, 573 yılında Sasaniler tarafından savaşta öldürülenlere itafen, Doğu Romalılar tarafından 591 yılında yaptırılmıştır. 2010 yılında Mardin Müze Müdürlüğü tarafından yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında yapının alt katında yüzlerce insana ait kemik ile birlikte kandiller ve su kapları açığa çıkartılmıştır. Kandilleri ruhun cennete geçişinde rol aldığına inanıldığı için her mezarlık için bir kandil bulundurulmuş” dedi.
“Çevre düzenlemesi ve restorasyon yapıldı”
Aydın, Dara Antik Kenti’ni, MS 507 yılında Romalılar’ın, ‘Askeri garnizon şehri’ olarak kurulduğunu hatırlattı. Aydın, 2010 yılından bu yana şehrin mezarlık alanında çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Aydın, burada yeniden diriliş törenlerinin yapıldığı antik Roma Mezarlığı’nın hem restorasyonunu, hem de çevre düzenlemesini yaptıklarını anlattı.
Aydın, kesintisiz yaklaşık 1400 yıldır mezarlık olarak kullanılan alanın turizm için çok önemli bir değer taşıdığını ifade etti. Aydın, yapılan düzenlemelerle antik kentin turizme daha da entegre olduğunu aktardı. Roma Dönemi’ne yolculuk yapmak isteyenlerin şehirde tur atmaları ile birçok ayini görebileceğini kaydeden Aydın, “Dara kazıldıkça daha da zenginleşiyor, kazıldıkça tarih fışkırıyor ve özüne dönüyor. Herkesi buraya ziyarete bekliyoruz” diye konuştu.
“3 bin kişiye ait kemikler var”
Aydın, Mezarda bulunan 3 binin üzerinde kişiye ait olan insan kemiklerinin yeniden dirilecekleri gün için bu mezarda toplandıklarının tahmin ettiklerini dile getirdi. Aydın, şöyle şunları söyledi:
“Büyük galeri mezarın kireçtaşı anakayanın oyulmasıyla 3 kattan oluştuğu görülmektedir. Katlar işlevsel olarak birbirinden ayrılmıştır. Üst kat, ritüel sahnelerinin sergilendiği alan, orta kat, dört kenarında bulunan tonozlu mezarlarda çoklu gömülerin yapıldığı alan, alt kat ise toplu gömüler için kullanılmıştır. Büyük galeriye giriş, üzerinde kabartmalar bulunan görkemli bir kapıyla sağlanıyor. Kabartmanın üzerinde ölülerin yeniden diriltilmesi sahnesi işlenmiştir. Kabartmanın sol tarafında kanatlı bir figür bulunmaktadır.”
Aydın, “Kanatlı figürün sol alt köşesinde insan kafataslarından oluşan ve ölüleri simgeleyen bir kemik yığını yer almaktadır. Kanatlı insan tasvirinin üzerinde kanatlı melek tasviri ve bu melek tasvirlerinin hemen sağ köşesinde ise aşağıya doğru bulutların arasından uzanan ve Tanrının elini simgelediği düşünülen bir kabartma yer almaktadır. Kapının sağ tarafında, hayat ağacının yanında yer alan Hz. Meryem ve kucağında Hz. İsa olduğu düşünülen tasvirler yer almaktadır. Bu tasvirlerin üzerinde ise kiliseyi simgeleyen çatı rölyefi bulunmaktadır” ifadelerinde bulundu.
Dara Mahalle Muhtarı İbrahim Bilgiç, bölgeye huzur ve güvenin gelmesiyle Dara’ya da ziyaretçi artışının olduğunu belirterek, herkesi antik kenti gezmeye davet etti.
